Euskal Nazio Algoritmikoa Sortuz: Subirautza Teknologikoa Post-COVID-19 Gizartean

Laburpena

COVID-19 krisi pandemikoaren ondorioz Euskal Herrian berriki sortu den egoera aztertzea du xede nagusi artikulu honek. Bereziki, estaturik gabeko nazioa izanik, premiazko esnaldi estrategiko bat beharrezkotzat jotzen du artikuluak erantzun eta begirada tekno-politiko batetik nazioartean bere rola berrirudikatzeko. Europako hiri-eskualdeen mosaikoa anitza izanagatik, konparatiboki Euskal Herrian zentratzen den politiken analisi estrategiko honek, eraldaketa digital, adimen artifiziala (AI), eta datuen gobernantza eta ekosistemek, hiritar eta erakundeak ahalduntzen lagun dezaketeela argudiatzen du balizko bide orri bat aurkeztuz bukaeran. Bide batez, Europako eta nazioarteko hiri, eskualde, eta nazioekin lankidetza transnazionalari irekiera emango ziolarik. Korapilatsuak diren ondorio lazgarriak ugariak izanik Europako hiri-eskualde askotan, artikulu honek Euskal Herriko eragileak animatzen ditu erantzun bateratu eta estrategiko bat kolektiboki lidera dezaten Europako beste lurraldeetako eragileekin elkarlanean. Zehazki, artikulua, orainarte hegemonikoak izan diren nazio-komunitate eta estatu-eraikuntza bezalako narratibak eguneratzen saiatzen da euskal nazio algoritmiko baten sorkuntza proposatuz. Horretarako beharrezkotzat jotzen du euskal enpresa, erakunde, gizarte zibil, akademia, eta ekintzaile/aktibisten arteko erantzun aktibo eta kooperatibo indartsu bat. Euskal nazio algoritmikoak lau palanka estrategiko izango lituzke aktibaziorako: (i) gizarte ongizatearen bermea eta justizia soziala (bizitza); (ii) eredu ekonomiko jasangarriak eta plataforma bidezko alternatiba sozio-ekonomikoak (ekonomia); (iii) gizarte onurarako adimen artifizial gardenagoa (tekno-politika); eta azkenik, (iv) demokratikoagoa eta ez hain distopikoa den panoptiko bat (demokrazia). Hartara, artikulu hau egun Europar Batasunak (EB) darabilen datu politiken debatean kokatzen da. Debate honen arabera, hiri-eskualdeen rola potentzialki berrindartu liteke, berauek EB-ren post-DBAO arautegiaren pean, datu ekosistemen lider bilakatuko balira. Horretarako, subirautza teknologikoan oinarrituak egon beharko luketen kasu, proiektu, eta egitasmoak burutzea ezinbestekoa litzateke eskualde eta tokian-tokiko eragileen artean. Politiken artikulu hau bi ataletan banatua dago: (i) Diagnosia eta (ii) Estrategia.