Hazi, barietate eta tomateen etnografia feminista Euskal Herrianbertakotasuna, transespezie ahaidetasuna eta teknobiopolitika

  1. BARBA GASSO, MARTA
Dirigida por:
  1. Olatz González Abrisketa Director/a

Universidad de defensa: Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea

Fecha de defensa: 25 de marzo de 2021

Tribunal:
  1. Mari Luz Esteban Galarza Presidente/a
  2. Montserrat Cañedo Rodríguez Secretario/a
  3. Sara Lafuente Funes Vocal
Departamento:
  1. Filosofía de los Valores y Antropología Social

Tipo: Tesis

Teseo: 154052 DIALNET lock_openADDI editor

Resumen

Etnografia hau Antropologia Feministan eta Ingurugiro-Antropologian kokatzen da, eta biek bat egiten duten leku, gai eta teorietan kokatu eta sakondu nahi du. Halaber, elikaduraren antropologian eta ugalketaren eta ahaidetasunaren antropologian ere kokatzen da. Bi tomate barietateren inguruan -bertako barietate bat eta barietate komertzial bat, hain zuzen- egindako tokian tokiko lanetik abiatuta, honako hauek aztertzen ditut: bi barietate horien historia; barietate horiek barietate bilakatzeko bidean jokoan jartzen diren aitortza-prozesuak; barietate horien inguruan dauden identifikazio-prozesuak, batez ere beti eraikiak diren bertakotasunarekin eta euskal nozioarekin zerikusia dutenak; eta barietate horien ugalketa zeharkatzen duten eta bizitzaren aniztasunari eragiten dioten ugalketa-logikak eta harremanak -ahaidetasun-harremanak, hain zuzen-. Edonola ere, etnografia hau kokatzen dut Antropozeno, Kapitalozeno edo Chthuluceno bezalako terminoekin izendatu eta definitzen den testuinguru ekosozial globalean, zeinen ezaugarrietako bat bizitza formen inguruko aniztasunaren galera bera den; eta ikuspegi feminista, teknobiopolitiko eta transespezie batetik hurbiltzen naiz ikergaira, "transespezie ahaidetasuna" bezalako kontzeptuak proposatuz eta landareen ugalketara "ugalketa-koreografia" kontzeptua eramanez. Testuinguru horretan, hain zuzen, tomate horien inguruko historia koloniala eta bizitzaren kolonizazio-historiak kokatzen ditut, eta historia eta istoriootan ikusten dugu nola errotzen eta "bertakotzen" dirennekazaritzako elikagaiak; ikusten dugu nola kudeatzen, kontrolatzen eta kolonizatzen den bizitza; ikusten dugu zer tentsio agertzen diren singularizazioaren eta dibertsifikazioaren artean "tokiko" barietateak erreproduzitu eta kontserbatu nahi direnean; barietateak sortzeko bidean ugalketa-koreografia berriak eta ahaidetasun-terminoetan azter ditzakegun landareen eta pertsonen arteko lotura eta harremanak aurkitzen ditugu; eta, azkenik, ikuspegi bioteknopolitiko eta feminista batetik (bio)dibertsitateari buruz birpentsatzen laguntzen digute.RESUMENEsta es una etnografía enmarcada en la Antropología Feminista y la Antropología Ambiental que busca precisamente ubicarse y profundizar en los lugares, temas y teorías en que ambas confluyen. Asimismo, se enmarca también en la antropología de la alimentación y la antropología de la reproducción y el parentesco. A partir del trabajo de campo realizado en torno a dos variedades de tomate -una variedad local y otra comercial- analizo: la historia de ambas variedades; los procesos de reconocimiento mediante los cuales estas variedades devienen; los procesos de identificación que las rodean, especialmente aquellos que tienen que ver con la localidad y vasquitud, siempre construida, de estas variedades; y, las lógicas reproductivas y relaciones -de parentesco- que atraviesan la re-producción de ambas y que afectan de pleno la gestión de la (bio)diversidad. No obstante, ubico esta etnografía en el contexto ecológico global al que hacen referencia términos como Antropoceno, Capitaloceno o Chthuluceno, y una de cuyas características es la pérdida de diversidad en torno a diferentes formas de vida; y, me acero al tema de investigación desde una mirada feminista, tecnobiopolítica y transespecie proponiendo conceptos como el de "parentesco transespecie" y aplicando el término "coreografías reproductivas" a la reproducción vegetal. En este contexto ubico la historia colonial y las historias de colonización de la vida de estos tomates, en las que: vemos cómo se arraigan y "localizan" los productos agroalimentarios; vemos cómo se gestiona, controla y coloniza la vida; vemos qué tensiones aparecen entre la singularización y la diversificación cuando se quieren reproducir y conservar variedades "locales"; encontramos nuevas coreografías reproductivas en la generación de variedades, y vínculos entre plantas y personas que podemos analizar en términos de parentesco; y nos ayudan a repensar acerca de la biodiversidad -biológica- desde una mirada biotecnopolítica y feminista. // Etnografia hau Antropologia Feministan eta Ingurugiro-Antropologian kokatzen da, eta biek bat egiten duten leku, gai eta teorietan kokatu eta sakondu nahi du. Halaber, elikaduraren antropologian eta ugalketaren eta ahaidetasunaren antropologian ere kokatzen da. Bi tomate barietateren inguruan -bertako barietate bat eta barietate komertzial bat, hain zuzen- egindako tokian tokiko lanetik abiatuta, honako hauek aztertzen ditut: bi barietate horien historia; barietate horiek barietate bilakatzeko bidean jokoan jartzen diren aitortza-prozesuak; barietate horien inguruan dauden identifikazio-prozesuak, batez ere beti eraikiak diren bertakotasunarekin eta euskal nozioarekin zerikusia dutenak; eta barietate horien ugalketa zeharkatzen duten eta bizitzaren aniztasunari eragiten dioten ugalketa-logikak eta harremanak -ahaidetasun-harremanak, hain zuzen-. Edonola ere, etnografia hau kokatzen dut Antropozeno, Kapitalozeno edo Chthuluceno bezalako terminoekin izendatu eta definitzen den testuinguru ekosozial globalean, zeinen ezaugarrietako bat bizitza formen inguruko aniztasunaren galera bera den; eta ikuspegi feminista, teknobiopolitiko eta transespezie batetik hurbiltzen naiz ikergaira, "transespezie ahaidetasuna" bezalako kontzeptuak proposatuz eta landareen ugalketara "ugalketa-koreografia" kontzeptua eramanez. Testuinguru horretan, hain zuzen, tomate horien inguruko historia koloniala eta bizitzaren kolonizazio-historiak kokatzen ditut, eta historia eta istoriootan ikusten dugu nola errotzen eta "bertakotzen" dirennekazaritzako elikagaiak; ikusten dugu nola kudeatzen, kontrolatzen eta kolonizatzen den bizitza; ikusten dugu zer tentsio agertzen diren singularizazioaren eta dibertsifikazioaren artean "tokiko" barietateak erreproduzitu eta kontserbatu nahi direnean; barietateak sortzeko bidean ugalketa-koreografia berriak eta ahaidetasun-terminoetan azter ditzakegun landareen eta pertsonen arteko lotura eta harremanak aurkitzen ditugu; eta, azkenik, ikuspegi bioteknopolitiko eta feminista batetik (bio)dibertsitateari buruz birpentsatzen laguntzen digute.RESUMENEsta es una etnografía enmarcada en la Antropología Feminista y la Antropología Ambiental que busca precisamente ubicarse y profundizar en los lugares, temas y teorías en que ambas confluyen. Asimismo, se enmarca también en la antropología de la alimentación y la antropología de la reproducción y el parentesco. A partir del trabajo de campo realizado en torno a dos variedades de tomate -una variedad local y otra comercial- analizo: la historia de ambas variedades; los procesos de reconocimiento mediante los cuales estas variedades devienen; los procesos de identificación que las rodean, especialmente aquellos que tienen que ver con la localidad y vasquitud, siempre construida, de estas variedades; y, las lógicas reproductivas y relaciones -de parentesco- que atraviesan la re-producción de ambas y que afectan de pleno la gestión de la (bio)diversidad. No obstante, ubico esta etnografía en el contexto ecológico global al que hacen referencia términos como Antropoceno, Capitaloceno o Chthuluceno, y una de cuyas características es la pérdida de diversidad en torno a diferentes formas de vida; y, me acero al tema de investigación desde una mirada feminista, tecnobiopolítica y transespecie proponiendo conceptos como el de "parentesco transespecie" y aplicando el término "coreografías reproductivas" a la reproducción vegetal. En este contexto ubico la historia colonial y las historias de colonización de la vida de estos tomates, en las que: vemos cómo se arraigan y "localizan" los productos agroalimentarios; vemos cómo se gestiona, controla y coloniza la vida; vemos qué tensiones aparecen entre la singularización y la diversificación cuando se quieren reproducir y conservar variedades "locales"; encontramos nuevas coreografías reproductivas en la generación de variedades, y vínculos entre plantas y personas que podemos analizar en términos de parentesco; y nos ayudan a repensar acerca de la biodiversidad -biológica- desde una mirada biotecnopolítica y feminista.