Zorioneko y zorionlo que nos dice de ellos la historia de la lengua vasca

  1. Lakarra, Joseba A.
Zeitschrift:
Fontes linguae vasconum: Studia et documenta

ISSN: 0046-435X

Datum der Publikation: 2023

Jahr: 55

Nummer: 136

Seiten: 597-615

Art: Artikel

DOI: 10.35462/FLV136.9_8 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Andere Publikationen in: Fontes linguae vasconum: Studia et documenta

Zusammenfassung

SORIONEKU/KE no equivale a zorioneko ‘dichoso, feliz’, ni se relaciona con zorion ‘dicha, felicidad’. Estos son muy tardíos (comienzos o mediados del XVIII), y difundidos por Larramendi y seguidores en la literatura meridional y ciertos usos orales. Ditxa/-oso, feliz(itate), fortuna(tu), bienabenturatu/-du (y el mixto dohatsu) son anteriores en el corpus y, aunque menguan a finales del XVIII en el Sur, han pervivido en las hablas de esos territorios y en textos marginales a los que no llegó el vasco literario. Por fin, zorioneko pertenece al paradigma determinado de zorion (< *zorion-e-ha-n) y, por tanto, no puede ser anterior al s. X.

Bibliographische Referenzen

  • Agirre-Mauleon, J. (ed.). (2022). Irulegi. Irulegiko eskua, K.a. I. mendeko lekukotasun epigrafiko bat Aranguren ibarrean. Sociedad de Ciencias Aranzadi Zientzia Elkartea.
  • Altuna, P. (ed.). (1967). Larramendi’ren iztegi berria. Euskera, 12, 139-300.
  • Altuna, P. (1982). Mendibururen idazlan argitaragabeak. Euskaltzaindia; Ed. Mensajero.
  • Altuna, P. & Lakarra, J. A. (1990). Manuel Larramendi. Euskal testuak. Andoaingo Udala; GFA; Eusko Jaurlaritza; Euskaltzaindia.
  • de Hoz, J. (2011). Historia lingüística de la Península Ibérica en la Antigüedad: II. El mundo ibérico prerromano y la indoeuropeización. CSIC.
  • de Rijk, R. P. G. (2008). Standard Basque, a progressive grammar. MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/7444.001.0001
  • Goenaga, P. (2003). -En eta -ko atzizkiez berriro. En J. M. Makatzaga & B. Oyharçabal (eds.) Euskal gramatikari eta literaturari buruzko jardunaldiak XXI. mendearen atarian (vol. 1, pp. 279-303). Euskaltzaindia.
  • Gorrochategui, J. (1984). Onomástica indígena de Aquitania. UPV/EHU.
  • Gorrochategui, J., Igartua, I. & Lakarra, J. A. (eds.). (2018). Historia de la lengua vasca. Gobierno Vasco.
  • Gorrochategui, J. & Velaza, J. (2023). La mano de Irulegi: edición y comentarios epigráficos y lingüísticos. En J. Gorrochategui & E. Santazilia (eds.), La mano de Irulegi: reflexiones desde la paleohispanística y la vascología [Dosier]. Fontes Linguae Vasconum, 136, 491-502. https://doi.org/10.35462/flv136.9_1
  • Igartua, I. (2023). Un enigma envuelto en un misterio: la interpretación lingüística de la mano de Irulegi. En J. Gorrochategui & E. Santazilia (eds.), La mano de Irulegi: reflexiones desde la paleohispanística y la vascología [Dosier]. Fontes Linguae Vasconum, 136, 551-564. https://doi.org/10.35462/flv136.9_5
  • Instituto de Euskara. (2013). Euskal klasikoen corpusa [Corpus]. UPV/EHU. Recuperado el 27/10/2023 de https://www.ehu.eus/ehg/kc/
  • Irure, L. (2023). Corpusaren egoera hobetzen: Xurioren Imitacionea-ren aleak XVIII. mendean [Trabajo de fin de grado inédito]. UPV/EHU.
  • Kaltzakorta, J. (2018). San Agustin Eguneko Sermoiaren edizio kritikoa, Sancho el Sabio, Extra 2, 39-72. https://doi.org/10.55698/ss.v0i0.185
  • Lakarra, J. A. (1985a). Larramendiren hiztegigintzaren inguruan. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 19(1), 9-50. https://doi.org/10.1387/asju.7671
  • Lakarra, J. A. (1985b). Literatur gipuzkerarantz: Larramendiren Azkoitiko sermoia (1737). Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 19(1), 235-281. https://doi.org/10.1387/asju.7685
  • Lakarra, J. A. (1986). Burgosko 1747ko dotrina: I. testua eta oharrak. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 20(2), 533-594. https://doi.org/10.1387/asju.7785
  • Lakarra, J. A. (1987). Burgosko 1747ko dotrina: II. facsimilea eta hiztegia. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 21(1), 277-317. https://doi.org/10.1387/asju.7839
  • Lakarra, J. A. (1992). Larramendirekin aurreko hiztegigintzaren historiaz: aztergai eta gogoeta. In J. A. Lakarra (ed.) Manuel de Larramendi. Hirugarren mendeurrena (1690-1990), (pp. 279-312). Andoaingo Udala; Euskaltzaindia; Gipuzkoako Foru Aldundia; Eusko Jaurlaritzako Kultura Saila.
  • Lakarra, J. A. (1997). Euskararen historia eta filologia: arazo zahar, bide berri. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 31(2), 447-535. https://doi.org/10.1387/asju.8697
  • Lakarra, J. A. (2013). Gramática histórica vasca o vasco-iberismo. Palaeohispanica, 13, 567-592.
  • Lakarra, J. A. (2015). Hiru hasperen haboro. En M. J. Ezeizabarrena & R. Gómez (eds.), Eridenen du zerzaz kontenta. Sailkideen omenaldia H. Knörr irakasleari (1947-2008) (pp. 349-378). UPV/EHU.
  • Lakarra, J. A. (2018). Prehistoria de la lengua vasca. In J. Gorrochategui, I. Igartua & J. A. Lakarra (eds.), Historia de la lengua vasca (pp. 23-244). Gobierno Vasco.
  • Lakarra, J. A. (2022). Jatorr(i), aitor(tu), ilor(tu), bihor(tu): filologia ala hil. En I. Igartua & J. A. Cid (eds.), Tu voz en muchas voces. Escritos en homenaje a Jon Juaristi (pp. 401-460). UPV/EHU.
  • Lakarra, J. A. (2023). Asuntzioko Sermoi egile-, tokieta urtegabea: Larramendiren testu berri ezezaguna [Loiola 14.08.1740]. Euskera ikerketa aldizkaria, 111-203. https://doi.org/10.59866/eia.v1i68.255
  • Lakarra, J. A. (en preparación-a). Kontzepzioko Sermoi anonimoa (1772): Larramendiren original baten kopia? [Manuscrito]. UPV/EHU.
  • Lakarra, J. A. (en preparación-b). Zorioneko, zorion eta Larramendi: Filologia ala hil (II) [Manuscrito]. UPV/EHU.
  • Larramendi, M. (1728). De la antigüedad, y universalidad del bascuenze en España. Eugenio Garcia de Honorato.
  • Larramendi, M. (1729). El impossible vencido. Arte de la lengua bascongada. Juan Antonio Joseph Villagordo Alcaraz.
  • Larramendi, M. (1745). Diccionario trilingüe del castellano, bascuence y latín. Bartholomè Riesgo y Montero.
  • Manterola, J. (2008). Euskarazko artikuluak Erdi Aroko agiri bilduma batean. Oihenart, 23, 371-379.
  • Manterola, J. (2015). Euskararen morfologia historikorako: artikuluak eta erakusleak. Towards a history of Basque morphology: articles and demonstratives [Tesis doctoral, UPV/EHU]. ADDI. https://addi.ehu.es/handle/10810/15848
  • Manterola, J. (en preparación). Irulegiko eskuari buruzko txostena [Manuscrito]. UPV/EHU.
  • Manterola, J. & Mounole, C. (2023). An assessment of the Basque Interpretation Hypothesis on the inscription contained in the hand of Irulegi. En J. Gorrochategui & E. Santazilia (eds.), La mano de Irulegi: reflexiones desde la paleohispanística y la vascología [Dosier]. Fontes Linguae Vasconum, 136, 583-596. https://doi.org/10.35462/flv136.9_7
  • Michelena, L. (2011). Sobre el pasado de la lengua vasca. En J. A. Lakarra & I. Ruiz Arzalluz (eds.), Obras completas: V. Historia y geografía de la lengua vasca (pp. 1-115). UPV/EHU. (Obra original publicada en 1964)
  • Michelena, L. (2011). Estudio sobre las fuentes del diccionario de Azkue. En J. A. Lakarra & I. Ruiz Arzalluz (eds.), Obras completas: VIII. Lexicografía. Historia del léxico. Etimología (pp. 29-191). (Obra original de 1965 publicada en 1970)
  • Michelena, L. & Sarasola, I. (2023). Diccionario general vasco - Orotariko euskal hiztegia. Euskaltzaindia. (Obra original publicada en 1987-2005). https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaket a&Itemid=1694&lang=eu
  • Real Academia Española. (sin fecha). Corpus diacrónico del español (CORDE) [Corpus]. Recuperado el 27/10/2023 de http://corpus.rae.es/cordenet.html.
  • Sarasola, I. (1986). Larramendiren eraginaz eta. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 20(1), 203-215.
  • Sarasola, I. (1997). Euskal hitz altxorraz. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 31(2), 617-642.
  • Urgell, B. (2000). Larramendiren Hiztegi Hirukoitzaren osagaiez [Tesis doctoral, UPV/ EHU]. www.euskara.euskadi.net/appcont/tesisDoctoral/PDFak/Blanca_Urgell_TESIA.pdf.
  • Urgell, B. (2001). Euskal formen aurkezpena Larramendiren hiztegian. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo», 35(1), 107-183. https://doi.org/10.1387/asju.8819
  • Urgell, B. (2002). Hiztegi Hirukoitzaren kanpoko eta barruko historiaz. En X. Artiagoitia, P. Goenaga & J. A. Lakarra (eds.), Erramu boneta. Festschrift for R. P. G. de Rijk (pp. 629-649). UPV/EHU.
  • Urgell, B. (2005). Larramendiren euskal liburuak 1745 arte: testu bibliografiaranzko hurbilketa bat. Lapurdum, 19, 1-39.
  • Urgell, B. (2018). Primer vasco moderno. In J. Gorrochategui, I. Igartua & J. A. Lakarra (eds.), Historia de la lengua vasca (pp. 593-715). Gobierno Vasco.
  • Urgell, B. (en prensa). 1720ko Imitazionearen iturriak: lehen hurbilketa. Anuario del Seminario de Filología Vasca «Julio de Urquijo».
  • Urkizu, P. (1989). Pierre d’Urteren Hiztegia (Londres 1715). EUTG-Mundaiz.
  • Zuloaga, E. & Ariztimuño, B. (2023). Sobre la lengua de la Mano de Irulegi: apuntes y conjeturas. En J. Gorrochategui & E. Santazilia (eds.), La mano de Irulegi: reflexiones desde la paleohispanística y la vascología [Dosier]. Fontes Linguae Vasconum, 136, 565-582. https://doi.org/10.35462/flv136.9_6