La verificación centrada en Twitteranálisis del 'fact checking' de los nutricionistas españoles en redes sociales

  1. Argiñano-Herrarte, José Luis 1
  2. Goikoetxea-Bilbao, Udane 1
  3. Rodríguez González, María del Mar 1
  1. 1 Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea
    info

    Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea

    Lejona, España

    ROR https://ror.org/000xsnr85

Aldizkaria:
Zer: Revista de estudios de comunicación = Komunikazio ikasketen aldizkaria

ISSN: 1137-1102

Argitalpen urtea: 2023

Alea: 28

Zenbakia: 54

Orrialdeak: 121-140

Mota: Artikulua

DOI: 10.1387/ZER.24666 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openSarbide irekia editor

Beste argitalpen batzuk: Zer: Revista de estudios de comunicación = Komunikazio ikasketen aldizkaria

Objetivos de desarrollo sostenible

Laburpena

Elikadurarekiko gizartean gero eta interes handiagoa izateak, nutrizionistek eta dietistek influencers gisa arrakasta izateak eta sare sozialetan gezurrak zabaltzeko erraztasunak interes-triangelu bat osatzen dute. Lan honen helburua da nutrizionista espainiarren lana aztertzea, Twitter, Facebook eta Instagrameko informazio-egiaztatzaile gisa, 2019an. Emaitzen arabera, fact-checkers lanean nutrizionistek nahiago dute Twit-ter Instagram eta Facebook baino, eta genero-alborapena dago. Nutrizionistek fact-checker gisa egiten duten lana ez da oso aktiboa eta antolatua, eta ez du teknifikaziorik.  

Erreferentzia bibliografikoak

  • Aleixandre-Benavent, Rafael & Ferrer-Sapena, Antonia (2021). ¿Qué nos aportan las redes sociales? Anuario ThinkEPI, 4, 217-223.
  • Alonso-López, N., Sidorenko-Bautisargiñta, P. & Giacomelli, F. (2021). Beyond challenges and viral dance moves: TikTok as a vehicle for disinformation and fact-checking in Spain, Portugal, Brazil, and the USA. Anàlisi: Quaderns de Comunicació i Cultura, 64, 65-84. https://doi.org/10.5565/rev/analisi.3411
  • Amazeen, Michelle A. (2015). Revisiting the Epistemology of Fact-checking. Critical Review, 27(1), 1-22. https://doi.org/10.1080/08913811.2014.993890
  • Argiñano J.L. y Goikoetxea U. (2021). El rol de fact-checkers de los influencers españoles de la alimentación en Instagram. Comunicación y Medios. 30, 14-27.
  • Atehortua, Nelson A. & Patino, Stella (2021). COVID-19, a tale of two pandemics: novel coronavirus and fake news messagin. Health Promotion International, 36(2), 524–534. https://doi.org/10.1093/heapro/daaa140
  • Bigas, N. (2020, 12 de febrero). Coronavirus i 'fake news' sanitàries, quan el virus de la por s'expandeix per les xarxes. Universitat Oberta de Catalunya. Recuperado de https://bit.ly/3EHMEjy
  • Brems, C.; Temmerman, M.; Graham, T. & Broersma, M. (2017). Personal branding on Twitter: How employed and freelance journalists stage themselves on social media. Digital journalism, 5(4), 443-459. http://doi.org/gf8mfv
  • Calvo, E. & Araguete, N. (2020). Fake news, trolls y otros encantos: Cómo funcionan (para bien y para mal) las redes sociales. Buenos Aires: Siglo Veintiuno.
  • Conroy, N. J; Rubin, V. L; Chen, J (2015): Automatic depeption. Methos to finding fake news. Proceedings of the Association for Information Science and Technology, 52(1), 1-4.
  • Cremades, J. (2007). Micropoder: La fuerza del ciudadano en la era digital. Madrid: EspasaCalpe
  • Demšar J, Curk T., Erjavec A., Gorup Č., Hočevar T., Milutinovič M., Možina M., Polajnar M. & Toplak M, Starič A (2013). Orange: data mining toolbox in python. J Mach Learn Res (14), 2349– 2353
  • Echevarría, B. (2016). Más ‘fact-checking’ contra la posverdad. Cuadernos de Periodistas, 33, 9-16.
  • Establés, M. J., Guerrero-Pico, M. & Contreras-Espinosa, R. S. (2019). Jugadores, escritores e influencers en redes sociales: procesos de profesionalización entre adolescentes. Revista Latina de Comunicación Social, 74, 214-236. http://doi.org/djs9
  • Fernández Gómez, Jorge David, Hernández-Santaolalla, Vícto & Sanz-Marcos, Paloma (2018). Influencers, marca personal e ideología política en Twitter. Cuadernos Info, (42), 19-37. http://dx.doi.org/10.7764/cdi.42.1348
  • Freberg, K., Graham, K., McGaughey, K., y Freberg, L. A. (2011). Who are the social media influencers? A study of public perceptions of personality. Public Relations Review, 37(1), 90–92. https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2010.11.001
  • Freelon, D. (2018, 8 de marzo). Personalized information environments and their potential consequences for disinformation. First draft news, Recuperado de http://bit.ly/2Nof1LC
  • García-Ull, F. J. (2021). «Deepfakes: el próximo reto en la detección de noticias falsas». Anàlisi: Quaderns de Comunicació i Cultura, 64, 103-120. https://doi.org/10.5565/rev/analisi.3378
  • Goodmana, M. K.; Jaworskab, S. (2020). Mapping digital foodscapes: Digital food influencers and the grammars of good food. Geoforum, 117, 83-193. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2020.09.020
  • Graves, Lucas & Cherubini, Federica (2016). The Rise of Fact-checking Sites in Europe (Reuters Institute Digital News Report). Reuters Institute for the Study of Journalism
  • Guess, A., Nagler, J. & Tucker, J. (2019). Less than you think: Prevalence and redictors of fake news dissemination on Facebook. Science Advances, 5 (1). https://doi.org/10.1126/sciadv.aau4586
  • Igartua, J.J. (2006). Métodos cuantitativos de investigación en comunicación. Bosch.
  • Interactive Advertising Bureau. (2019, 5 de junio). Estudio Anual de Redes Sociales 2019. IABSpain. Recuperado de https://bit.ly/2FnW3DE
  • Jensen, K. B. & Jankowski, N. W. (1993). Metodologías cualitativas de investigación en comunicación de masas. Bosch.
  • Kai Shu, Amy Sliva, Suhang Wang, Jiliang Tang, and Huan Liu. (2017). Fake news detection on social media: A data mining perspec-tive. ACM SIGKDD Explorations Newsletter 19, 1, 22–36.
  • Kouzis-Loukas (2016). Learning scrapy. Packt Publishing Ltd. ISBN: 978 1 789439 978 8
  • Krishna, A. y Thompson, T. L. (2019). Misinformation about health: a review of health communication and misinformation scholarship. Ame-rican Behavioral Scientist, 65(2), 316-332. www.doi.org/10.1177/0002764219878223
  • López Noguero, F. (2002). El análisis de contenido como método de investigación. Revista de Educación, 4, 167-179. https://bit.ly/3kn0T5E
  • Magallón-Rosa, R. (2018). Nuevos formatos de verificación El caso de Maldito Bulo en Twitter. Sphera Pública, 1 (18), 41-65. Recuperado de http://sphera.ucam.edu/index.php/sphera-01/article/view/341
  • Marauri-Castillo, I., Rodríguez-González, M.- del-M., Armentia-Vizuete, I., & Marín-Murillo, F. (2021). Estrategia exitosa de información sobre alimentación dirigida a ’millennials’: el caso de Carlos Ríos en Instagram. Revista Mediterránea De Comunicación, 12(1), 253–267. https://doi.org/10.14198/MEDCOM000001
  • Marín Murillo, F., Armentia Vizuete, J. I., Rodríguez González, M. del M., & Marauri Castillo, I. (2021). Los nutricionistas españoles en las redes sociales: análisis de los mensajes con mayor engagement en Twit-ter, Facebook e Instagram. Fonseca, Journal of Communication, (22). https://doi.org/10.14201/fjc-v22-23044
  • Mariscal, R. (2020). Salud sin bulos. Distribución y Consumo, 1(161).
  • Mitchelstein, E.; Leiva, S.; Giuliano, C. & Boczkowski, P. J. (2018). La política da que hablar: Engagement en redes sociales de sitios de noticias. Cuadernos de Información y Comunicación, 23, 157-173.
  • Nahon, K. (2016). Where there is social media there is politics. En A. Bruns, G. Enli, E. Skogerbö, A. Larsson, C, Christensen (Eds.), Routledge companion to social media and politics (pp.39-55). New York: Routledge.
  • Newman, N., Fletcher, R., Kalogeropoulos, A. & Kleis Nielsen, R. (2019). Digital news report. Reuters Institute.
  • Nida, Eugene A. (1975). Exploring Semantic Structures. Wilhelm Fink Verlag.
  • Poti, J. M., Braga, B y & Qin, B. (2017). Ultra-processed Food Intake and Obesity: What Really Matters for Health-Processing or Nutrient Content? Current obesity reports, 6(4), 420–431. https://doi.org/10.1007/s13679-017-0285-4
  • Puig, Margarita (2019, 21 de abril). “El nutricionista que triunfa en Instagram desenmascarando productos”. La Vanguardia. Recuperado de https://acortar.link/vG9Pg
  • Quevedo-Redondo, R. & Portalés-Oliva, M. (2017). Imagen y comunicación política en Instagram. Celebrificación de los candidatos a la presidencia del Gobierno. Profesional de la información, 26(5), 916-927. http://doi.org/drv3
  • Ramírez de la Piscina, T., Peñafiel-Saiz, C. y Goikoetxea-Bilbao, U. (2020). Cuando la desinformación amenaza la democracia: Fake news, big data y redes sociales como herramientas de combate. XII Congreso Internacional de Ciberperiodismo. https://www.youtube.com/watch?v=QFyM8dvF6X0
  • Redondo, Myriam (2018). Verificación digital para periodistas. Ma-nual contra bulos y desinformación internacional. Editorial UOC.
  • Rodríguez-Pérez, Carlos. (2020). Una reflexión sobre la epistemología del fact-checking journalism: retos y dilemas. Revista de Comunicación, 19(1), 243-258. https://dx.doi.org/10.26441/rc19.1-2020-a14
  • Sádaba, T. y San Miguel, P. (2014). Revisión de los influentials con la aparición de Internet. Estudio del caso español a través de Stylelo-vely.com. Revista de comunicación, 13, 60-83.
  • Salaverría, R., Buslón, N., López-Pan, F., León, B., López-Goñi, I. y Erviti, M.C. (2020). Desinformación en tiempos de pandemia: tipología de los bulos sobre la Covid-19. Profesional de la información, 29(3), e290315. https://doi.org/10.3145/epi.2020.may.15
  • Sartori, Giovanni (1998). Homo videns: La sociedad teledirigida. Madrid: Taurus.
  • Tandoc, E., Lim, Z., & Ling, R. (2018). Defining fake news: a typology of scholarly definitions. Digital Journalism, 6(2), 137-153. https://doi.org/10.1080/21670811.2017.1360143
  • Torres, R., Gerhart, N., & Negahban, A. (2018). Epistemology in the era of fake news: An exploration of information verification behaviors among social networking site users. ACM SIGMIS Database: The DATABASE for Advances in Information Systems, 49(3), 78-97. https://doi.org/10.1145/3242734.324274
  • Ufarte-Ruiz, M.J.; Peralta-García, L.; Murcia-Verdú, F.J. (2018). Fact-checking: un nuevo desafío del periodismo. Profesional de la información, 27(4), 733-741. https://doi.org/10.3145/epi.2018.jul.02
  • Ufarte-Ruiz, María-José; Anzera, Giusseppe & Murcia-Verdú, Francisco-José (2020). Plataformas independientes de fact-checking en España e Italia. Características, organización y método. Revista mediterránea de comunicación, 11(2), pp. 1-17. https://www.doi.org/10.14198/MEDCOM2020.11.2.3
  • Vasconcelos, Catarina, Lopes Da-Costa, Renato; Lopes-Días, Alvaro, Pereira, Leandro & Santo, Jose P. (2021). “Online influencers: healthy food or fake news”. En International Journal of Internet Marketing and Advertising, 15(2), pp.149 - 175
  • Vosoughi, S., Roy, D. & Aral, S. (2018). The spread of true and false news online. Science, 359, 1146-1151. https://www.doi.org/10.1126/science.aap9559
  • Wason, Peter C & Johnson-Laird, Philip (1981). Psicología del razo-namiento. Estructura y contenido. Madrid. Debate.
  • Zhou, Xingi & Zafarani, Reza (2018). Fake news: a survey of research, detection methods, and opportunities. ACM Comput. Surv, 1, 1-40. https://arxiv.org/abs/1812.00315APA.