Euskarazko elkarkari iragangaitzaklexikoak ala sintaktikoak?

  1. Bilbao Hernandez, Kristina 1
  1. 1 Euskal Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU
Revista:
Fontes linguae vasconum: Studia et documenta

ISSN: 0046-435X

Año de publicación: 2022

Título del ejemplar: Fontes Linguae Vasconum

Año: 54

Número: 134

Páginas: 337-373

Tipo: Artículo

DOI: 10.35462/FLV134.3 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Otras publicaciones en: Fontes linguae vasconum: Studia et documenta

Objetivos de desarrollo sostenible

Resumen

Euskaraz, egitura elkarkari kanonikoak elkar anafora elkarkariaren bidez eratzen dira. Alabaina, badira elkarkari iragangaitzak ere, anaforarik gabe eraikitzen direnak. Artikulu honetan azken horien azterketa xehea egin dut eta proposatu dut horietako guztiak ez direla gramatikaren atal berean sortzen, Siloniren (2012) Hiztegiaren edo Sintaxiaren parametroan oinarrituz ikus daitekeenez. Horretarako, egile honek beste hizkuntza batzuetako elkarkariak aztertzeko erabili dituen ezaugarriak baliatu ditut. Ondorioztatu dudanez, euskaraz anafora gabe sortzen diren elkarkari asko sintaktikoak dira, baina elkarkari lexiko batzuk ere badaude.

Referencias bibliográficas

  • Albizu, P. (2001). Sobre la distribución sintáctica de las formas finitas del verbo vasco: condicionamiento léxico y sintáctico. ASJU, 35(1), 65-106.
  • Arteatx, I. (2007). Euskarazko oharmen-aditzen osagarrietako perpaus jokatugabeak. Uztaro, 63, 31- 63.
  • Arteatx, I. (2011). Euskarazko egitura jokatugabeak: -t(z)en morfemadun perpaus osagarrien azterketa sintaktikoa [Doktore tesia, UPV/EHU]. http://www.euskara.euskadi.net/appcont/tesisDoctoral/PDFak/Inigo_Arteatx_TESIA.pdf
  • Artiagoitia, X. (2000). Hatsarreak eta parametroak lantzen. Arabako Foru Aldundia & UPV/EHU.
  • Artiagoitia, X. (2003). Reciprocal and reflexive constructions. In J. I. Hualde & J. Ortiz de Urbina (arg.), A grammar of Basque (607.-630. or.). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110895285.607
  • Artiagoitia, X. (2018). A tale of two reciprocal anaphors in Basque: preliminaries. FLV, 126, 323-364. https://doi.org/10.35462/FLV126.3
  • Berro, A., Odria, A. & Fernández, B. (2022). Person matters in impersonality. Syntax, 25(1), 1- 41. https://doi.org/10.1111/synt.12230
  • Berro, A., Oihartzabal, B. & Fernández, B. (2018). Inkoatibo/arazle alternantzia euskaraz eratortzen. FLV, 126, 99-122. https://doi.org/10.35462/FLV126.4
  • Bilbao, K. (2021). Bihurkaritasuna Bermeoko hizkeran: anaforak eta iragangaizteak [eskuizkribu argitaragabea]. UPV/EHU.
  • Bilbao, K. (2022). Euskarazko elkarkari iragangaitzak: lexikoak ala sintaktikoak? (ez baita gauza bera ikusi gara eta ezkondu gara) [Argitaratu gabeko gradu amaierako lana]. UPV/EHU.
  • Bilbao, K., Berro, A. & Férnandez, B. (argitaratzear). Inkoatibo/arazleak, bihurkari eta elkarkariak eta beste (alegiazko solasaldiak egitura iragangaiztuez). In A. Iribar & I. Barberia (arg.), Euskal hizkuntzalaritzaren lanak Jon Francoren omenez. Deustuko Unibertsitatea.
  • Chomsky, N. (1981). Lectures on government and binding. Foris.
  • Chomsky, N. (1986). Knowledge of language: its nature, origin and use. Praeger.
  • Chomsky, N. (1995). The Minimalist Program. The MIT Press.
  • Comrie, B. (2013). Alignment of case marking of full noun phrases. In M. Dryer & M. Haspelmath (arg.), The world atlas of language structures online. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. http://wals.info/chapter/98
  • Dimitriadis, A. (2004). Discontinuous reciprocals [eskuizkribu argitaragabea]. Utrecht Institute of Linguistics OTS.
  • Dixon, R. M. W. (1979). Ergativity. Language, 55(1), 59-138. https://doi.org/10.2307/412519
  • Elosegi, J., Izagirre, K. & Landa, J. (c. 2021). Euskal lokuzioak sarean. Intza proiektua. https://intza.armiarma.eus/
  • Etxepare, R. (2003). Valency and argument structure in the Basque verb. In J. I. Hualde & J. Ortiz de Urbina (arg.), A grammar of Basque (363.- 426. or.). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110895285.363
  • Etxepare, R. & Uribe-Etxebarria, M. (2012). Denominal necessity modals in Basque. In U. Etxebarria, R. Etxepare & M. Uribe-Etxebarria (arg.), Noun phrases and nominalization in Basque: syntax and semantics (283.-329. or.). John Benjamins. https://doi.org/10.1075/la.187.13etx
  • Euskaltzaindia. (1985). Euskal gramatika: lehen urratsak I. Euskaltzaindia.
  • Evseeva, N. & Salaberri, I. (2018). Grammaticalization of nouns meaning «head» into reflexive markers: a cross-linguistic study. Linguistic Typology, 22(3), 385-435. https://doi.org/10.1515/lingty-2018-0014
  • Fernández, B. & Berro, A. (2021). Basque impersonals in comparison. Linguistics, 60(4), 1039-1101. https://doi.org/10.1515/ling-2020-0057
  • Halle, M. & Marantz, A. (1993). Distributed morphology and the pieces of inflection. In K. Hale & S. J. Keyser (arg.), The view from building 20 (111.-176. or.). MIT.
  • Haspelmath, M. (2007). Further remarks on reciprocal constructions. In V. P. Nedjalkov (arg.), Reciprocal constructions. Vol. IV (2087.-2115. or.). John Benjamins. https://doi.org/10.1075/tsl.71.74has
  • Hualde, J. I. (2003). Finite forms. In J. I. Hualde & J. Ortiz de Urbina (arg.), A grammar of Basque (205.-242. or.). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110895285.195
  • Hualde, J. I. & Ortiz de Urbina, J. (2003). A grammar of Basque. De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110895285
  • Huarte, I. (2022). Euskal lokuzioen analisirako hastapenak (edo ezin dira lokuzioak aztertu gorriak ikusi gabe) [Argitaratu gabeko gradu amaierako lana]. UPV/EHU.
  • Lakarra, J. A. (2008). Vida con/y libertad: sobre una coordinación arcaica y la autenticidad de «Urthubiako Alhaba». ASJU, 42(1), 83-100.
  • Larramendi, M. (1745). Diccionario trilingüe del castellano, bascuence y latín. Bartolomé Riesgo y Montero.
  • Mare, M. (2016). La reciprocidad discontinua en español. Verba, 43, 269-297. https://doi.org/10.15304/verba.43.2229
  • McFadden, T. (2007). Auxiliary selection. Language and Linguistics Compass, 1(6), 674 -708. https://doi.org/10.1111/j.1749-818X.2007.00034.x
  • Mendikoetxea, A. (1999). Construcciones con se: medias, pasivas e impersonales. In I. Bosque & V. Demonte (arg.), Gramática descriptiva de la lengua española. Vol. 2 (1631.-1722. or.). Espasa Calpe.
  • Mendikoetxea, A. (2012). Passives and se constructions. In J. I. Hualde, A. Olarrea & E. O’Rourke (arg.), The handbook of Hispanic linguistics (477.-502. or.). Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781118228098.ch23
  • Mitxelena, L. (1987-2005). Orotariko euskal hiztegia. Euskaltzaindia.
  • Mounole, C. (2014/2018). Le verbe basque ancien : étude philologique et diachronique. ASJU, 48(1-2), 1-506.
  • Mounole, C. & Lakarra, J. A. (2018). Euskara arkaikoa. In J. Gorrotxategi, I. Igartua & J. A. Lakarra (arg.), Euskararen historia (345.-468. or.). Eusko Jaurlaritza.
  • Nunberg, G., Sag, I. A. & Wasow, T. (1994). Idioms. Language, 70(3), 491-538. https://doi.org /10.1353/lan.1994.0007
  • Onaindia, A. S. (1971). Enbeita’tar Kepa gure Urretxindorra. Ekin.
  • Ortiz de Urbina, J. (1986). Some parameters in the grammar of Basque [Doktore tesi argitaragabea]. University of Illinois at Urbana-Champaign.
  • Ortiz de Urbina, J. (2003). Impersonal clauses. In J. I. Hualde & J. Ortiz de Urbina (arg.), A grammar of Basque (572.-591. or.). De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110895285.572
  • Peregrín, C. (2012). Pronombres reflexivos y recíprocos. In I. Bosque & V. Demonte (arg.), Gramática descriptiva de la lengua española. Vol. 2 (1427.-1518. or.). Espasa Calpe.
  • Ramchand, G. (2008). Verb meaning and the lexicon. A first-phase syntax. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511486319
  • Rebuschi, G. (1988). Defining the three binding domains of Basque. ASJU, 22(1), 233-241.
  • Rebuschi, G. (1992). Absolute and relativized locality in the Binding Theory. In J. A. Lakarra & J. Ortiz de Urbina (arg.), Syntactic theory and Basque syntax (ASJUren gehigarriak, 27) (343.-363. or.). Gipuzkoako Foru Aldundia.
  • Reinhart, T. & Siloni, T. (2005). The lexicon-syntax parameter: reflexivization and other arity operations. Linguistic Inquiry, 36, 389-436. https://doi.org/10.1162/0024389054396881
  • Rodriguez, E. (2021). Eraikuntzarako materiala. Susa.
  • Salaberri, I. (2020). Hebetic ioan gabe ene buruya: zenbait gogoeta buru hitzaren erabilera anaforikoen eta bihurkarien diakroniaz. FLV, 130, 445-469. https://doi.org/10.35462/flv.130.4
  • Salaburu, P. (1986). La teoría del ligamento en la lengua vasca. ASJU, 20(2), 359-413.
  • Sarasola, I. (2008). Egungo euskararen hiztegia. UPV/EHU. https://www.ehu.eus/eeh/
  • Sarrionaindia, J. (2015). Lapur banden etika eta politika. Pamiela.
  • Siloni, T. (2002). Active lexicon. Theoretical Linguistics, 28, 383-400. https://doi.org/10.1515/thli.28.3.383
  • Siloni, T. (2012). Reciprocal verbs and symmetry. Natural Language and Linguistic Theory, 30(1), 261-320. https://doi.org/10.1007/s11049-011-9144-2
  • Urrutia, A., Goitia, B. & Artiagoitia, X. (2015). Zenbait ohar bata bestea anafora elkarkariaren inguruan. In M. J. Ezeizabarrena & R. Gómez (arg.), Eridenen du zerzaz kontenta: sailkideen omenaldia Henrike Knörr irakasleari (1947-2008) (617.-643. or.). UPV/EHU.
  • Zribi-Hertz, A. (1982). La construction «se-moyen» du français et son statut dans le triangle: moyen-passif-réfléchi. Lingvisticae Investigationes, 6(2), 345-401. https://doi.org/10.1075/li.6.2.05zri
  • Zribi-Hertz, A. (2008). Syntax at the interfaces: on the restricted productivity of the French mediopassive within the Romance family [eskuizkribu argitaragabea, Université Paris 8 – UMR 4023]. Docplayer. https://docplayer.net/220489121-Syntax-at-the-interfaces-on-the-restricted-productivity-of-the-french-mediopassive-within-the-romance-family-1.html
  • Zuñiga, F. & Kittilä, S. (2019). Grammatical voice. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781316671399
Fuente de los datos: Dialnet