Zergatik panpoxflâneusearen arrastoan

  1. Majuelo Itoiz, Irati 1
  1. 1 Euskal Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU
Revista:
Fontes linguae vasconum: Studia et documenta

ISSN: 0046-435X

Año de publicación: 2022

Título del ejemplar: Fontes Linguae Vasconum

Año: 54

Número: 134

Páginas: 281-307

Tipo: Artículo

DOI: 10.35462/FLV134.1 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Otras publicaciones en: Fontes linguae vasconum: Studia et documenta

Resumen

Este artículo analiza las funciones y los significados que toma el espacio en la novela Zergatik panpox (1979). Siendo una de las primeras novelas urbanas de la literatura vasca, se observa cómo experiencia la ciudad la protagonista. El análisis se basa en teorías feministas que cuestionan la separación del espacio público y el privado, así como en la conceptualización de figuras literarias de la tradición urbana hegemónica. Así, mediante el diálogo de los espacios que se expresan en la novela y los recorridos de la protagonista con las teorías literarias sobre el flâneur y la flâneuse, se concluye que pueden encontrarse indicios de la flâneuse en la experiencia urbana de la protagonista.

Referencias bibliográficas

  • Aldekoa, I. (2008). Euskal literaturaren historia. Erein.
  • Alvarez, J. L. [Txillardegi]. (1969). Elsa Scheelen. Lur.
  • Álvarez, N. (2003). Hacia una teoría del signo espacial en la ficción narrativa contemporánea. Signa, 12, 549-570. https://doi.org/10.5944/signa.vol12.2003.31730
  • Balzac, H. (1975). Obras completas. Tomo III. La comedia humana. Escenas de la vida parisiense. Editorial Aguilar.
  • Baudelaire, C. (1863). Le Peintre de la vie moderne. Le Figaro [1863-11-26, 1863-11-29 eta 1862-12-3].
  • Benjamin, W. (1982). Das Passagen-Werk, in Gesammelte Schriften. Suhrkamp-Verlag.
  • Bofill, A. (2008). Guia per al planejament urbanístic i l’ordenació urbanística amb la incorporació de criteris de gènere. Institut Catalá de les Dones.
  • Buck-Morss, S. (1986). The flâneur, the sandwichman and the whore: the politics of loitering. New German Critique, 39, 99-140. https://doi.org/10.2307/488122
  • Cid, K. (1996). Euskal literaturaren hiru emakumezko pertsonaia: Elsa Scheelen, Gisèle eta Antxonen ama. Egan, 1, 31-44.
  • Col·lectiu Punt 6. (2019). Urbanismo feminista. Virus Editorial.
  • Darke, J. (1998). La ciudad, espacio de propiedad patriarcal. In C. Booth, J. Darke & S. Yeandle (arg.), La vida de las mujeres en las ciudades: la ciudad, un espacio para el cambio (117.-121. or.). Narcea Ediciones.
  • De Certeau, M. (2000). La invención de lo cotidiano. I. Artes de hacer. Universidad Iberoamericana de México.
  • De Juan, L. J. (2004). El espacio en la novela contemporánea española. Universidad Complutense de Madrid.
  • Del Valle, T. (1997). Andamios para una nueva ciudad. Universitat de València.
  • Durán, M. A. (1998). La ciudad compartida. Conocimiento, afecto y uso. Consejo Superior de los Colegios de Arquitectos de España.
  • Elkin, L. (2016). Flaneuse: Women walk the city in Paris, New York, Tokyo, Venice, and London. Chatto & Windus.
  • Frank, J. (1945). Spatial form in modern literature. The Sewanee Review, 53(3), 433-456.
  • Friedan, B. (1963). The feminine mystique. W. W. Norton.
  • Friedberg, A. (1993). Window shopping. Cinema and the postmodern. University of California Press.
  • Gabilondo, J. (2021). Babel aurretik. Euskal literaturaren historia bat. Txalaparta.
  • Gutiérrez, I. (2002). Malkoen mintzoa. Arantxa Urretabizkaia eta eleberrigintza. Utriusque Vasconiae.
  • Iglesia, A. (2019). La revolución de las flâneuses. Wunderkamer.
  • Kern, L. (2021). Ciudad feminista. Bellaterra Ediciones.
  • Kortazar, J. (2000). Euskal literatura XX. mendean. Prames.
  • Lasarte, G. (2011). Pertsonaia protagonista femeninoen ezaugarriak eta bilakaera euskal narratiba garaikidean [Doktore-tesia, UPV/EHU]. ADDI. https://addi.ehu.es/handle/10810/7847
  • Lehan, R. (1998). The city in literature. An intellectual and cultural history. University of California Press.
  • Levy, C. (2003). Ciudad y género. Una ciudad más justa: el género y la planificación. In M. Balbo, R. Jordán & D. Simioni (arg.), La ciudad inclusiva (237.-258. or.). CEPAL.
  • Margolin, U. (2014). Simultaneity in narrative. In P. Hühn, J. C. Meister, J. Pier & W. Schmid (arg.), The living handbook of narratology (646.-666. or.). Hamburg University. https://doi.org/10.1515/9783110316469.777
  • Matas, À. (2010). La ciudad y su trama. Lengua de Trapo.
  • McDowell, L. (1999). Gender, identity and place: understanding feminist geographies. University of Minnesota Press.
  • Miralles-Guasch, C. (2010). Dones, mobilitat, temps i ciutats (Quaderns de l’Institut, 14). Institut Català de les Dones.
  • Munt, S. (1995). The lesbian flâneur. In D. Bell & G. Valentine (arg.), Mapping desire. Geographies of sexualitites (104.-114. or.). Routledge.
  • Murillo, S. (1996). El mito de la vida privada. Siglo XXI.
  • Muxí, Z. (2009). Recomanacions per a un habitatge no jeràrquic ni androcèntric. Institut Català de les Dones.
  • Nesci, C. (2007). Le flâneur et les flâneuses. Les femmes et la ville à l’époque romantique. ELLUG. https://doi.org/10.4000/books.ugaeditions.4220
  • Olaziregi, M. J. (1999). Intimismoaz haraindi: emakumezkoek idatzitako euskal literatura. Oihenart, 17, 1-75.
  • Olaziregi, M. J. (2000). Zergatik panpox: nobela lirikoa baino gehiago. Bitarte, 20, 59-66.
  • Olaziregi, M. J. (2002). Euskal eleberriaren historia. Labayru Ikastegia.
  • Parsons, D. (2000). Streetwalking the metropolis: women, the city, and modernity. Oxford University Press.
  • Pateman, C. (1996). Críticas feministas a la dicotomía público/privado. In C. Castells (arg.), Perspectivas feministas en teoría política (31.-52. or.). Paidós.
  • Pateman, C. (2018). Kontratu sexuala. Elkar.
  • Pike, B. (1981). The image of the city in modern literature. Princeton University Press.
  • Pollock, G. (1988). Vision and difference: femininity, feminism and the histories of art (50.-90. or.). Routledge.
  • Romero, A. (2014). Escritura femenina y crítica literaria en Zergatik panpox. Revista de lenguas y literaturas catalana, gallega y vasca, 19, 289-309. https://doi.org/10.5944/rllcgv.vol.19.2014.13770
  • Saizarbitoria, R. (1969). Egunero hasten delako. Lur.
  • Sánchez de Madariaga, I. (2004). Infraestructuras para la vida cotidiana y calidad de vida. Ciudades, 8, 101-133. https://doi.org/10.24197/ciudades.08.2004.101-133
  • Sánchez de Madariaga, I. (2009). Vivienda, movilidad y urbanismo para la igualdad en la diversidad: ciudades, género y dependencia. Ciudad y territorio: estdios territoriales, 161-162, 581-598.
  • Tally, R. (2013). Spatiality. Routledge.
  • Urretabizkaia, A. (1979/1985). Zergatik panpox?. Erein.
  • Vincent-Buffault, A. (2004). Regards, égards, égarements dans la ville aux XVIIIe et XIXe siècles. Communications, 75, 39-56. https://doi.org/10.3406/comm.2004.2142
  • Walker, J., Frediani, A. A. & Trani, J. F. (2013). Gender, difference and urban change: implications for the promotion of well-being. Environment and Urbanization, 25(1), 111-124. https://doi.org/10.1177/0956247812468996
  • Werkele, G. (2005). Gender planning in public transit: Political process, changing dis- course and practice. In S. S. Fainstein & L. J. Sevron (arg.), Gender and planning. A reader (275.-300. or.). Rutgers University Press.
  • Wilson, E. (1992). The Sphinx and the city. University of California Press.
  • Wolff, J. (1985). The invisible flâneuse. Women and the literature of modernity. Theory Culture Society, 2, 37-46. https://doi.org/10.1177/0263276485002003005