Euskara buruan eta ibili munduanAfrikatuetan barna

Resumen

Lan honetan euskararen lekua ikertu nahi da munduko hizkuntzetan afrikatuei dagokienez. Horretarako, euskara besteen artean kokatzekotan, 600 hizkuntzaren afrikatuek osatutako datu basea osatu da lau irizpide nagusi erabilita: (a) hizkuntza bizirik egotea XXI. mendean; (b) zonalde geografiko guztiak ordeztuta egotea; (c) hizkuntza familia guztiak ordeztuta egotea; eta (d) bibliografia nahikoa egotea. Euskarari dagokionez, erkaketak egiteko euskara estandarra oinarritzat hartu bada ere, barietateetan barna kausitzen diren afrikatuen tasun artikulatorioak eta akustikoak errepasatzen dira, oraindik ikertzeko dauzkagun arazo batzuk agirian jartzekotzat. Euskararen barietateetako eta gainerako hizkuntzen tasunez jardundakoan, afrikatuen hedadurak alderatzeko hizkuntzen ratio bi kalkulatu dira, bata hizkuntzaren fonema guztien araberakoa eta bestea, berriz, kontsonanteen araberakoa. Ratio horien arabera sailkatu ahal izan dugu euskara besteen artean. Ondorioetan ikusi dugu ezen, barietate geografikoak, sozialak eta estilistikoak aztertzean gai hau aurrerantzean ere sakontzeko interesgarria izan daitekeela. Bestalde, ikusi dugu euskararen afrikatuen sistema hizkuntza gehienen bide nagusian kokatzen dela, bai ahoskatzeko erei dagokienez, bai eta ratioei dagokienez ere.