Recomponiendo vida y obras de Juan José Olazábal, arquitecto del GATEPAC

  1. Lauren Etxepare Igiñiz 1
  2. Arantza Lekuona Etxebeste 2
  1. 1 Universidad del País Vasco (UPV/EHU)
  2. 2 IES Koldo Mitxelena
Revue:
Ars bilduma: Revista del Departamento de Historia del Arte y Música de la Universidad del Pais Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko Artearen Historia eta Musika Saileko aldizkaria.

ISSN: 1989-9262

Année de publication: 2022

Número: 12

Pages: 19-38

Type: Article

DOI: 10.1387/ARS-BILDUMA.22910 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAccès ouvert editor

D'autres publications dans: Ars bilduma: Revista del Departamento de Historia del Arte y Música de la Universidad del Pais Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko Artearen Historia eta Musika Saileko aldizkaria.

Objectifs de Développement Durable

Résumé

Juan José Olazábal (1905-73) was a key architect during the years of the Second Spanish Republic, in which he actively participated in the birth of GATEPAC. However, his career was cut short as a result of the Civil War, during which he was sentenced to prison. His career would be divided into two: a first part developed in the Basque Country, whose main works belong to the Modern Movement, and a second stage, in Granada, of a rather eclectic character.

Références bibliographiques

  • AGIRRE ARIZMENDI, X.: (22 de octubre de 2016), Arizmendi y Aranburu, fusilamientos sin respuestas, Noticias de Gipuzkoa, pp. 20-21.
  • AGRASAR QUIROGA, F.: “El exilio interior”, en MARTÍN, J. y SAMBRICIO, C. (Eds.), Arquitectura española del exilio, Madrid, Lampreave, 2014, pp. 324-341.
  • ARES, O. M.: “La cuestión de la emulación y la importación formal en el GATEPAC. El concurso de viviendas de Solocoeche”, Proyecto, progreso, arquitectura, 7, 2012, pp. 174-183.
  • ARNÚS, M.M.: “El paisaje más intacto que he encontrado jamás”, en: ARNÚS, M.M.: Ser(t) arquitecto, Barcelona, Anagrama, 2019, pp. 11-29.
  • ARTECHE, J.: El abrazo de los muertos, San Sebastián, Icharopena, 1970.
  • AZCONA, L.: Aspectos tipológicos de la vivienda protegida de posguerra (1939-1959). Ejemplificación en el territorio guipuzcoano. Tesis Doctoral, Universidad del País Vasco, 2015.
  • AZPIRI, A. : “Frontera”, en: Gipuzkoa. Guía de Arquitectura 1850-1960, San Sebastián, Diputación Foral de Gipuzkoa, 2004.
  • BARRIOS ROZÚA, J. M.: Iconoclastia. 1930-1936. La ciudad de Dios frente a la modernidad, Granada, Editorial Universidad de Granada, 2007.
  • BARRIOS ROZÚA, J. M.: “Conflictividad social y destrucción de bienes religiosos en la ciudad de Granada durante la Segunda República”, Revista del Centro de Estudios Históricos de Granada y su Reino, 9, 1995, pp. 185-223.
  • BARRUSO BARÉS, P.: Lo que el río también vio. Guerra y represión en Hondarribia (1936-1948), Ayuntamiento de Hondarribia, 2019.
  • BEPERET, E.: “Incidencia de la segunda república en Hondarribia”, Boletín de Estudios del Bidasoa, 23, 2003, pp. 49-218.
  • BOHIGAS, O.: Arquitectura española de la Segunda República, Barcelona, Tusquets, 1970.
  • BONO RUIZ DE LA HERRÁN, L.; GARCÍA VÁZQUEZ, C.; PÉREZ ESCOLANO, V.; PICO, R.; ORTEGA, C.: “Veinte obras del Movimiento Moderno en Andalucía”, PH: Boletín del Instituto Andaluz del Patrimonio Histórico, 15, 1996, pp. 133-152.
  • CABRÉ, T.: Ruta del racionalismo de Barcelona. El GATCPAC y la arquitectura de los años 1930, Institut Municipal del Paisatge Urbà i la Qualitat de Vida, Ajuntament de Barcelona, 2018.
  • CONTRERAS GARCÍA, J.: Granada (1936-1956). Dos décadas de creatividad arquitectónica en el primer franquismo. Un estudio desde la perspectiva didáctica. Tesis Doctoral, Universidad de Granada, 2017.
  • CUETO RUIZ-FUNES, J.I.: “Depuración político social de arquitectos en la España de posguerra”, Bitácora, 13, 2005, pp. 24-27.
  • CULOT, M.; MESURET, G. (eds.), Hendaye, Irun, Fontarabie. Villes de la frontière, Paris, Institut Français d’Architecture, 1997.
  • DE PRADA, M.: “La vivienda mínima en la España de la posguerra: Desde el "Existenzminimun" al hogar”, Arquitectura, 301, 1995, pp. 53-58.
  • DOMÉNECH, D.: “El concepto de modernidad en la Arquitectura española durante el Primer Franquismo. El caso de Andalucía, 1937-1957”, en D.A. GONZÁLEZ, M. ORTIZ y J.S. PÉREZ (Dirs.): La Historia, lost in translation. Actas del XIII Congreso de la Asociación de Historia Contemporánea, Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha, 2017, pp. 3521-3540.
  • DOMÈNECH, L.: Arquitectura de siempre. Los años 40 en España, Barcelona, Tusquets, 1978.
  • DOMÈNECH CASADEVALL, G.; GIL TORT, R.M.: Un nou model d'arquitectura al servei d'una idea de país, Barcelona, Duxelm, 2010.
  • ENTRALA, J.L.: De la Granada sitiada a la Granada del hambre. Figuras y estampas de un tiempo difícil, Granada, Comares, 2019.
  • ETXEPARE, L.; GARCÍA NIETO, F., Luis Vallet de Montano (1894-1982). Arquitecto de Frontera, San Sebastián, Colegio Oficial de Arquitectos Vasco-Navarro, 2015.
  • ETXEPARE, L.; GARCÍA NIETO, F.: “La depuración franquista en la administración durante la posguerra: el caso de Luis Vallet de Montano”, Sancho el Sabio. Revista de Cultura e Investigación Vasca, Extra 1, 2018, pp. 147-148.
  • FERNÁNDEZ GARCÍA, F.J.: De la figuración a la abstracción, arquitectura en Granada, 1950. Tesis Doctoral, Universidad de Granada.
  • FUSI AIZPÚRUA, J.P.: El País Vasco 1931-1937. Autonomía. Revolución. Guerra Civil, Madrid, Biblioteca nueva, 2002.
  • GARCÍA SALMERÓN, M.P.: Radiografía de las construcciones escolares públicas en España, 1922-1937, Madrid, Ministerio de Educación y Formación Profesional, Secretaría General Técnica, 2018.
  • HERNANDO DE LA CUERDA, R.: “Una mirada renovada sobre Fernando García Mercadal”, Academia: Boletín de la Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, Extra 3, 2017, pp. 363-420.
  • JUSTE, J.: Arquitectura de Postguerra. El caso de Granada, Granada, Gráficas Solinieve, 1981.
  • JUSTE, J.: La Granada de Gallego y Burín, 1938-1951. Reformas urbanas y arquitectura, Granada, Publicaciones de la Diputación de Granada, 1995.
  • MATARÍ, A.; MESA, L.: Historia gráfica del Seminario Redentorista de Santa Fe, Granada, Asociación Antiguos Alumnos Redentoristas de Santa Fe, 2019.
  • MEDINA MURUA, J.A.: José Manuel Aizpurua y Joaquín Labayen, San Sebastián, Colegio Oficial de Arquitectos Vasco-Navarro, 2011.
  • MORENO VILLA, J.: “Concurso de casas baratas del Ayuntamiento de Bilbao”, Arquitectura, 159, 1932, pp. 206-225.
  • MUÑOZ FERNÁNDEZ, F.J.: La Arquitectura Racionalista en Bilbao (1927-1950). Tradición y Modernidad en la época de la máquina, Universidad del País Vasco, 2011.
  • MUÑOZ FERNÁNDEZ, F.J. : “AC/GATEPAC (Iparraldeko Taldea). Arkitektura berri baten hasiera gerraurreko Euskal Herrian”, Ondare, 27, 2009, pp. 237- 276.
  • OLAZABAL, J. R. (5 de mayo de 1988), Resistentes en Puerto de Santa María, Egin, Igandeko artxiboak, p. IV.
  • ONAINDIA, A.: Hombre de paz en la guerra, Buenos Aires, Editorial Vasca Ekin, 1973.
  • PÉREZ DE LA PEÑA OLEAGA, G.: Portugalete (1852-1960). Historia de su Arquitectura y expansión Urbana, Bilbao, Diputación Foral de Bizkaia, 1993.
  • PÉREZ ESCOLANO, V.: “Arquitectura y Movimiento Moderno en Andalucía”, PH: Boletín del Instituto Andaluz del Patrimonio Histórico, 15, 1996, pp. 115-121.
  • PIZZA, A.; ROVIRA, J.M.: GATCPAC. Una nueva Arquitectura para una nueva ciudad, Colegio Oficial de Arquitectos de Catalunya, 2006.
  • PIZZA, A.: “Sincretismos mediterráneos”, en: A.C. La revista del G.A.T.E.P.A.C. 1931-1937, Madrid, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía, 2008, pp. 243-258.
  • SAMBRICIO, C.: “Política de vivienda en el primer franquismo: 1936-1949”, Temporánea. Revista de Historia de la Arquitectura, 1, 2020, pp. 60-95.
  • SAMBRICIO, C.: “La normalización de la arquitectura vernácula. Un debate en la España de los veinte”, Revista de occidente, 235, 2000, pp. 21-44.
  • SANZ ESQUIDE, J.A.: “La arquitectura en el País Vasco durante los años treinta”, en MOYA, A., SÁENZ DE GORBEA, X. y SANZ ESQUIDE, J.A. (Dir.es): Arte y Artistas vascos de los años 30. Entre lo individual y lo colectivo, San Sebastián, Diputación Foral de Gipuzkoa, 1988, pp. 13-138.
  • SANZ ESQUIDE, J.A. : “Vísperas del GATEPAC”, en PIZZA, A.; ROVIRA, J.M. (Dir.es): Una nueva Arquitectura para una nueva ciudad, Colegio Oficial de Arquitectos de Catalunya, 2006, pp. 16-27.
  • SERT, J.L.: “Josep Torres Clavé i el GATCPAC”, Quaderns d’arquitectura i urbanisme, 140, 1980, pp. 22-25.
  • SOLANA SUÁREZ, E.: “Granada, 1953 El Manifiesto de la Alhambra”, Revista de Edificación, 17, 1994, 71-73.
  • TEIGE, K.: Nejmensí byt, Václav Petr, Praga, 1932, traducido por DLUHOSCH, E.: The minimum dwelling, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, 2002.
  • TUÑÓN DE LARA, M.: La España del siglo XX. De la Segunda República a la Guerra Civil (1931/1936). Barcelona, Laia, 1974.
  • TUÑÓN DE LARA, M.: La guerra civil española. Vol. 12, La campaña del Norte (abril-octubre 1937). Barcelona, Ediciones Folio, 1997.
  • UCHA DONATE, R.: “La arquitectura española y particularmente la madrileña en lo que va de siglo”, Catálogo General de la Construcción, 3, 1955.
  • VAN DER WOUDE, A.: "La vivienda popular en el Movimiento Moderno", Cuaderno de notas, 7, 1999, pp. 3-54.
  • ZABALETA, M.: “Tierra de misión. De la dificultad de la implantación del Primer Nacionalismo Vasco en el Bidasoa (1897-1923)”, Boletín de estudios del Bidasoa, 30, 2018, pp. 299-340.