Euskarazko Itzulpen Automatikoa

Résumé

Itzulpen Automatikoa Adimen Artifizialaren eta Hizkuntzaren Prozesamenduaren erronka nagusietako bat izan da hasiera-hasieratik. IXA ikerketa-taldean, euskararen prozesamendu automatikoa lantzeko helburuaren harira, Itzulpen Automatikoa ere lantzen dugu, alorreko berrikuntzak euskarara ekarriz eta egokituz. Batez ere gaztelaniazko testuak euskarara itzultzen dituzten sistemak sortu izan ditugu, baina euskaratik gaztelaniara itzultzen dituztenak eta ingelesa-euskara hizkuntza-bikotea tratatzen dutenak ere garatu izan ditugu urte hauetan guztietan. Itzulpen Automatikorako lehenengo sistemak sortu zirenetik gaur egunera bitartean erabilitako teknikak nabarmen aldatu dira; Erregeletan Oinarritutako Itzulpen Automatikoan hasi, eta Itzulpen Automatiko Neuronalean bukatuz, tartean Itzulpen Automatiko Estatistikotik pasatuta. Artikulu honetan, itzulpen-teknika bakoitzaren funtzionamendua aurkeztu dugu, haien onurak eta desabantailak azalduz. Euskararako egindako lana eta lortutako emaitzekin osatuko dugu atal bakoitza. Bukatzeko, itzulpen automatikoaren erabilgarritasuna neurtzeko egindako saiakera batzuk aurkeztuko ditugu. Hizkuntza nagusietan, aspalditik erabiltzen da itzulpen automatikoaren postedizioa giza itzultzaileen lana azkartzeko. Euskararen kasuan, erabilera hori ez da zabaldu, hein handi batean itzulpenen kalitatea baxuagoa delako. Hala ere, gure azterketek erakusten dute halamoduzko itzulpenak ere lagungarriak izan daitezkeela.